Dolomity – 231 hektarów raju na Ziemi

Ta nazwa działa na wyobraźnię, choć każdy miłośnik Dolomitów opowie wam o nich w inny sposób. Jeśli więc przedeptaliście już Alpy austriackie (Alpi Venoste, Ötztaler Alpen) usytuowane na granicy Szwajcarii i Włoch, przekroczcie granicę w stronę włoską: Dolomity w całości leżą na terenie tego państwa. I przekonajcie się na własne oczy jakie są WASZE Dolomity. Inaczej bowiem wyglądają zimą z perspektywy stoku narciarskiego; inaczej wiosną, kiedy za jedynego partnera służą trekkingowe kije; inaczej jesienią, gdy mgły rozwiewają się na trasie rowerowej wyprawy i jeszcze inaczej, gdy rower zamienicie na motocykl. Dolomity to 231 hektarów piękna wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO – to 220 szczytów i 9 grup górskich. To kilometry nartostrad i szlaków pieszych. To przepiękne ferraty czyli szlaki wysokogórskie, na których turysta porusza się przypięty do lin asekuracyjnych specjalnymi szelkami i karabińczykami. To wreszcie mekka fotografów, cierpliwie wyczekujących na widowiskowe wschody i zachody słońca. Włoskie Dolomity to naprawdę kawałek raju na ziemi.

Lokalizacja pasma górskiego

Dolomity zlokalizowane są za głównym grzbietem Alp Wschodnich. Od zachodu ogranicza je dolina Rendena oraz rzeki Isarco i Adyga, od wschodu i południa rzeki Brenta i Piave a od północy dolina Puster. Choć używamy sformułowania „pasmo górskie”, uważa się, że ani same Dolomity nie wyczerpują definicji pasma górskiego, w ich obrębie nie można takich pasm wyróżnić – to obszar, na którym występuje szczególnie duże nagromadzenie atrakcyjnych geologicznie i wizualnie skał. Skał wysokich, stromych, poszarpanych, działających na wyobraźnię. Podróżując na południe od Insbrucka i przełęczy Brenner docieramy więc do miejsca krajobrazowo tak atrakcyjnego, że nie sposób pisać go przy użyciu ogólników. Poszczególne grupy górskie (sformułowania łańcuchy górskie używa się rzadziej) w obrębie Dolomitów są od siebie różne i pod względem ukształtowania, i budowy geologicznej, i warunków turystycznych.

Mapa

Oznakowanie szlaków w Dolomitach jest zróżnicowane – często kiepskie. Im mniej uczęszczany szlak, tym większe prawdopodobieństwo, że bez mapy ani rusz. To właśnie dobra mapa jest warunkiem sprawnego poruszania się po górach. Góromaniacy zalecają, aby na pierwsza wyprawę w Dolomity kupić mapę całego regionu – w celach rozpoznawczych. A potem, kiedy już nasze wyjazdy skupiają się na konkretnych miejscach, grupach górskich czy regionach, kupować bardziej szczegółowe mapy na miejscu. Zwracają też uwagę na fakt, że większość, jeśli nie wszystkie, mapy Dolomitów to mapy dwujęzyczne – włosko-niemieckie – trzeba więc znać nazewnictwo i umiejętnie się nimi posługiwać. Obok map, warto zaopatrzyć się w przewodniki. Film o wyprawie w dolomity (autorstwa użytkownika WingerPL) - https://youtu.be/A2PW2A99R38 

Budowa dolomitów

Tak, Dolomity są zbudowane z dolomitu. A było to tak… Kiedy trzeciemu markizowi de Dolomieu urodził się syn, nic nie wskazywało na to, że koleje jego losu będą aż tak powikłane. Dość powiedzieć, że w stosownym wieku odbył nowicjat u Joannitów, zabił w pojedynku swego współbrata, został wyrzucony z zakonu, ułaskawiony i rozpoczął służbę wojskową. Gdzieś między tymi wszystkimi życiowymi perypetiami zainteresował się mineralogią. Wciągnęła go na tyle, że ani powtórne przyjęcie do zakonu, ani kariera wojskowa nie przerwały jego badań. Awansując do stopnia gubernatora Zakonu Maltańskiego, wciąż się dokształca i publikuje prace mineralogiczne, co w końcu zaowocuje przyznaniem mu tytułu profesorskiego. W 1791 roku Deodat de Dolomieu publikuje informacje o nowo wyodrębnionym minerale z rodzaju skał węglanowych. Na cześć odkrywcy minerał zostaje nazwany dolomitem. Paradoksalnie Dolomieu w Dolomitach nie był i nie bardzo wiadomo jak to się stało i kiedy, że nazwa minerału, z którego są zbudowane przylgnęła do nich jako nazwa własna. Było to gdzieś w połowie XIX wieku – wcześniej mówiono na ten rejon Monti Pallidi lub Alpi Veneziane. Obok dolomitów, w Dolomitach znajdziemy też wapienie i riolity. Ale dolomit rządzi!

Grupy górskie

Jak już mówiliśmy, grupy górskie to najtrafniejsze określenie na wyodrębnione partie Dolomitów. Najważniejsze z nich to m.in. : Marmolada – obszar ponad 250 km2, to tu znajduje się najwyższy szczyt w Dolomitach - także Marmolada z wierzchołkiem zwanym Punta Penia (3343m). Marmolada to królowa gór: najwyższa, najpiękniejsza, najsłynniejsza i najlepiej dostępna (ze wszystkich stron) grupa górska Dolomitów. Pale – połączenie dwóch regionów geograficznych Pale di San Martino oraz Pale di San Lukano. Najczęściej mówi się o tej grupie Pale di San Martino, zapominając o jej drugim komponencie. Charakterystyczny kształt litery V oraz spektakularne wschody słońca nad Monte Agner 〈2872m) to cecha tego regionu. Drugi wart zachodu szczyt to Croda Grande 〈2849m〉. Marmarole – mała, ale widowiskowo piękna grupa górska, idealna do uprawiania samotnego trekkingu: tu odnajdą się ci, dla których liczy się cisza, ja i czas. Potężne szczyty o grubo ciosanych graniowych kształtach, mało uczęszczane szlaki, nieliczne schroniska. Dla celów turystycznych dzieli się tę grupę na mniejsze rewiry: Marmarole Centralne, Wschodnie i Zachodnie – każda grupa ma swoją specyfikę. Sorapis – grupa gór w północno-wschodniej części Dolomitów o charakterystycznym kształcie podkowy. Piękna panorama Sorapis rozpościera się znad brzegów Lago de Misurina. Turyści docierają zwykle na północny skraj rejonu, gdzie znajduje się baza narciarska, tymczasem najbardziej spektakularne widoki czekają w sercu Sorapis – trzeba tam dojść pieszo. Tofane – łatwiej tu wjechać kolejką, niż wdrapać się o własnych siłach, choć grupa gór robi wrażenie łatwo dostępnej. Trzy szczyty Tofane oplecione są siecią szlaków o różnym stopniu trudności oraz kolejkami linowymi. Cimonega – mała, oddalona od turystycznego hałasu grupa gór z malowniczym szczytem Sass de Mur (2547m).

Szczyty dolomitów

Lista szczytów, na które chciałoby się wejść jest imponująca. Miłośnicy gór wracają w Dolomity rokrocznie i za każdym razem mają wrażenie, że poznają te góry od nowa. Każde podejście wydaje się pierwsze; każda zmiana pogody sprawia, że góry ujawniają swoje kolejne oblicze. Zapytajcie fotografów, ile razy wracają na ukochane szczyty albo rejony, żeby doczekać się na wymarzone ujęcie… Marmolada (3343m) – najwyższy szczyt DolomitówAntelao (3264m) – łącznik między Sorapsis a Marmarole. Drugi co do wielkości zaraz po Marmoladzie. Pięknie prezentuje się z okolic Cortinu d’Ampezzo. Pelmo (3168m) – podobno najlepiej prezentuje się od strony północnej, choć jego centralne położenie sprawia, że widać go w całej okazałości z każdej strony świata. Wierzchołek często tonie w mgłach i chmurach, dlatego trzeba mieć szczęście, żeby zobaczyć go bez tek zasłony. Szczyty Dolomitów są jednymi z najczęściej fotografowanych szczytów górskich w Europie.

Pogoda i temperatury panujące w Dolomitach

Pogoda w Dolomitach jest zmienna. Zimą temperatury bardzo różnią się ze względu na wysokość. W dolinach będziemy mieli od minus kilku do plus kilku stopni, a wyżej – nawet plus dwadzieścia i słońce. Latem – dokładnie odwrotnie. Kiedy ruszamy na szlak z dolin, może być upalnie, ale im wyżej, tym chłodniej. Zawsze trzeba liczyć się z wiatrem, nagłym nadejściem burzy czy gwałtownym zachmurzeniem. Burze lubią przewalać się nad górami po południu, żeby wieczorem znów zrobiło się pięknie. Widowiskowe zachody słońca są charakterystyczne dla tego rejonu. Jak to zwykle w górach bywa, najlepsze na podziwianie widoków są wczesne poranki i późne popołudnia. W ciągu dnia góry lubią zaciągać się mgłami. Kiedy już wyjdzie słońce, koniecznie musimy sięgnąć po okulary przeciwsłoneczne.

Turystyka i rozrywka

Narty – to pierwsze skojarzenie nasuwające sią na hasło Dolomity. I rzeczywiście ilość tras zjazdowych oraz baz narciarskich jest imponująca. Doskonałe warunki śniegowe wspomagane przez sztuczne naśnieżanie, sprawiają, że szusowanie w Dolomitach jest dla amatorów białego szaleństwa równie atrakcyjne jak pobyt w Alpach Szwajcarskich czy w Austrii. Ale miłośnicy Dolomitów podkreślają, że to góry gościnne dla każdego i o każdej porze roku. Trekking to kolejna aktywność, która akurat w tej części Włoch uprawiana jest przez wszystkich, którzy w górach cenią ich pierwotną naturę. Tych, którzy lubią długie szlaki, ciszę, oszałamiające widoki oraz majestat strzelistych skał. Wiele tras ma charakter typowo widokowy. Rowerzyści także znajdą tu trasy dla siebie. W Dolomitach jest ponad 1700 km tras rowerowych, wśród których szczególnie polecane są trzy: Dolomiti Lagorai Bike, Mountain&Garda Bike i Dolomiti Brenta Bike. Jeśli pedałowanie was przeraża, można skorzystać z wypożyczalni rowerów elektrycznych. Także amatorzy wypraw motocyklowych powinni wyprawić się w Dolomity oraz pozostałe rejony Alp. Widoki podziwiane z motocyklowej kanapy są ponoć jeszcze bardziej emocjonująca.

 

Atrakcje dolomitów - co warto odwiedzić?

Urokliwe miejscowości, kurorty, bazy narciarskie – można między nimi poruszać się na nartach albo wędrując. Dobrym rozwiązaniem są kolejki górskie a w sezonie także transport zbiorowy. Koniecznie zajrzyjcie do Cortina d’Ampezzo – to kurort narciarski, tętniący życiem i feerią barw. Prestiż miejsca i nieustająca moda na urlop w Cortinie robią swoje: ceny są tu wysokie, choć ze wszech miar warto skosztować lokalnej kuchni i zobaczyć na własne oczy dlaczego to malownicze miasteczko uznawane jest za „królową włoskich Dolomitów”. Odpowiedź jest prosta. Cortina d’Ampezzo usytuowana jest w samym sercu Dolomitów, a wokół działa aż 69 tras narciarskich obsługiwanych prze 49 wyciągów. W sumie narciarze mają do dyspozycji aż 140 km tras zjazdowych. Na waszej mapie podróży nie może zabraknąć też Predazzo – to tutaj Adam Małysz zdobył dwa złote medale na Mistrzostwach Świata w 2003 roku. A co poza tym? Muzeum w Chmurach czyli Museo delle Nuvole na szczycie Monte Rite. To jedno z pięciu MMM czyli Messner Mountain Museum. Twórcą był Reinhold Messner, włoski alpinista, himalaista i obieżyświat, który jako pierwszy człowiek zdobył Koronę Himalajów i Karakorum czyli wszystkie czternaście ośmiotysięczników świata. Muzeum I Wojny Światowej na Marmoladzie czyli Marmolada Museo della Granda Guerra – część eksponatów to osobiste pamiątki osób, które brały udział w walkach. W masywie Marmolady wykuto w czasie wojny cały system tuneli, których okienka strzelnicze są dziś wspaniałymi punktami widokowymi.

Wyjazdy w zimie

Zima w Dolomitach równa się narty. Warto zorganizować wyjazdy tak, żeby cała logistyka przedsięwzięcia nie przesłoniła nam radości wypoczynku. Sam dojazd nie jest kłopotliwy, ale trzeba pamiętać o noclegu, wyżywieniu, skipassach, ubezpieczeniu. Masowe wyjazdy Polaków na narty we włoskie Alpy, w tym w Dolomity, sprawiają, że czujemy się tam jak w domu i często zapominamy o sprawach elementarnych. Dlatego dobrze skorzystać z oferty biura podróży specjalizującego się w tego rodzaju wyjazdach. Dolomity przesycone są bazami narciarskimi i kurortami. Jeśli wybieramy się tam pierwszy raz, nie ma sensu jechać w ciemno – można przepłacić albo trafić w miejsce tak zatłoczone, że wyjazd straci urok.

Polecane regiony

Livigno, Val di Fiemme, Val di Sole, Cervinia, Cortina d`Ampezzo – tu na pewno narciarze nie będą mieli powodów do narzekań. Jednak znalezienie hotelu odpowiadającego naszym potrzebom, zwłaszcza gdy wyjeżdżamy z dziećmi albo w ostatniej chwili, może być trudne. Najczęściej polecane regiony to również regiony najbardziej zatłoczone, a obłożenie hoteli sięga w sezonie 100%. Tylko sprawny touroperator mający perfekcyjne rozeznanie w terenie jest w stanie znaleźć pojedyncze wolne miejsca albo zapanować nad przepływem informacji w trybie last minute.

Wyjazdy w wakacje

Wyjazdy w sezonie wiosenno-letnim warto połączyć ze zwiedzaniem, fotografowaniem, przemierzaniem szlaków na rowerze elektrycznym czy degustacją dań lokalnej kuchni. Sama podróż samochodem albo motocyklem przez górskie przełęcze jest warta zachodu – widoki są nie do opisania (Sellaronda!). Serpentyny wymuszają ograniczoną prędkość i pozwalają napawać się widokami zaśnieżonych szczytów, strzelistych monumentalnych skał oraz soczystej zieleni. Infrastruktura w postaci wyciągów i schronisk działa tak samo jak zimą. Wyjazdy wakacyjne to także szansa zobaczenia w Dolomitach przepięknych górskich jezior, które zimą skute są lodem i zasypane śniegiem – teraz mają niesamowitą turkusowo – czarną barwę.

Polecane regiony

Polecamy przejazd do Alta Badia od północy, ale także od południa, więc przez Val Gardenę, czyli przez Passo Gardena. Koniecznie trzeba też wjechać na Marmoladę. Jeśli w zimie poruszaliście się między regionami i miasteczkami dzięki Dolomiti Superski teraz warto kupić Dolomiti Supersummer Card. Także latem trzeba mieć na uwadze zmienność pogody i wysokie amplitudy temperatury tak w ciągu doby jak i w związku z pokonywanymi wysokościami.

Pytania i wskazówki dotyczące organizacji wyjazdu z biurem podróży Dolomiti-Adventure.pl

Czyli ruszamy w Dolomity, tak? Dobrze, że wybrałeś nasze biuro podróży. Gwarantujemy ci:

• Kompleksową organizację wyjazdu: powiedz nam jakich wrażeń oczekujesz, a my podpowiemy ci gdzie ich szukać

• Bezpieczeństwo na każdym etapie przygotowania wyjazdu: mamy stosowne certyfikaty, ale także osobiste zaufane kontakty z touroperatorami w regionach, w które wysyłamy naszych klientów

• Profesjonale doradztwo: sami kochamy góry oraz wszelką aktywność z nimi związaną – jeśli szukasz fachowców i pasjonatów w jednym, właśnie znalazłeś

• Sensowne ceny: u nas nie przepłacasz, ale też masz gwarancję, że niska cena nie jest jedynym z wyznaczników atrakcyjności wyjazdu: oferowane przez nas pakiety urlopowe zawsze cieszą relacją jakości do ceny.